T24 Sağlık
Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Fizyoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehtap Kaçar, sarkopeni (yaşa bağlı kas kaybı) hastalığının 80 yaşın üzerindeki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 50’sini etkilediğini bildirdi.
Hastaneden yapılan açıklamaya nazaran, yaşlanma, bedende birçok değişikliğe yol açıyor. Yaş aldıkça birinci kaybedilen dokunun iskelet kası olduğunu belirten uzmanlar, bilhassa boğaz ve yutak kaslarında yaşanan zayıflığın kişiyi mevte dahi götürebileceği ihtarında bulunuyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Prof. Dr. Mehtap Kaçar, yaşlılıkta ortaya çıkan sarkopeni ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
İlerleyen yaşlarda kas dokusu kütlesi, gücü ve fonksiyonunda kayıplar olduğunu belirten Kaçar, sarkopeninin genel olarak 35 yaşında başladığını ve tertipli olarak kas yapan idman yapmayan yetişkinlerin her 10 yılda yaklaşık 3 kilo kas kaybettiğini aktardı.
Kaçar, sarkopeninin bilhassa 60 yaşından sonra sık görüldüğünü ve 80 yaşın üzerindeki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 50’sini etkilediğini söz etti.
Sarkopeninin nasıl olduğunun tam olarak açıklanamadığını kaydeden Kaçar, “Temelde hareketsiz hayat ve sistemli idman yapmama olmak üzere, testosteron azlığı, insülin direnci, büyüme hormonu azlığı üzere hormonal değişiklikler, yetersiz protein tüketimi, kas hudutlarında bozulma, kronik inflamasyon, kasın protein üretme kapasitesinde azalma ve kas proteinlerinin yıkılmasında artma sebepler ortasında gösterilebilir.” tabirlerini kullandı.
“Bacak kaslarındaki zayıflıklar, dengesizliğe ve düşme riskinin artmasına yol açmaktadır”
Kaçar, yaş fark etmeksizin bir bardak suyu kaldırıp içebilmek için bile kaslara muhtaçlık duyulduğunu anımsatarak, sarkopeninin yol açtığı sıkıntıları ise şöyle sıraladı:
“Günlük ömür aktivitelerinin yerine getirilememesi yaşlıların bakıma muhtaç hale gelmesine neden olabilir. Bacak kaslarındaki zayıflıklar, dengesizliğe ve düşme riskinin artmasına yol açmaktadır. Bu da konut kazalarına, kalça kırığı başta olmak üzere kemik kırıklarına, baş travmalarına ve hatta beyin kanamalarına sebep olabilmektedir.”
Sarkopeni’nin yardımcı teneffüs kaslarını, boğaz ve yutak kaslarını da etkileyebileceğine dikkati çeken Kaçar, teneffüs kaslarındaki zayıflık, zatürre ve teneffüs yetmezliği riskini artırabileceğinin altını çizdi.
Kaçar, boğaz ve yutak kaslarındaki zayıflığın yol açtığı hayati tehlike arz eden sıkıntıların bilhassa telaş verici olduğunu ve bunun boğulmalara yol açabileceğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Yiyeceklerin yahut içeceklerin nefes borusuna kaçma riski artar, bu da kişinin besinleri soluk borusuna oradan da akciğere kaçırmasına ve akabinde da aspirasyon pnömonisi dediğimiz akciğer enfeksiyonlarına neden olabilir. Bu olayların yaşanması hastanede uzun müddet kalma, ileri tıbbi müdahalelerin gerekmesi üzere sonuçlar doğurabilir ve hatta mevtle sonuçlanabilir. Öteki yandan, yaşlı bireyler bilhassa yeme içme sırasında yaşadıkları bu tıp sorunlar nedeniyle bir mühlet sonra besin almayı ya da su içmeyi riskli olarak algılayıp gereğince beslenemeyebilir ve gereğince sıvı-su tüketemeyebilir.”
Fizik tedavinin yutma ve teneffüsle ilgili kasları güçlendirmede değerli bir rol oynayabileceğini belirten Kaçar, inançlı bir beslenme ortamı oluşturulması, gerçek yeme-içme durumunun öğretilmesi ve yutma terapisi, küçük lokmalarla besinlerin yavaş tüketilmesi, katı ve sıvı besinlerin birebir anda alınmaması ve sıvı yoğunluğunun azaltılması besinlerin soluk borusuna kaçma riskini azaltacağının bilgisini paylaştı.
Prof. Dr. Mehtap Kaçar, aile üyelerinin de fizikî aktiviteyi teşvik ederek, protein zengini beslenme, fizik tedavi ve sistemli sıhhat denetimleriyle inançlı bir hayat ortamı oluşturarak yaşlı yakınlarına takviye olabileceklerine vurgu yaptı.
“Erken devirde gerekli müdahalelerin yapılması son derece önemlidir”
Kasların zayıflamaması yahut mümkün olduğunca geç zayıflaması için ömür uzunluğu alınabilecek tedbirlere ait bilgi veren Kaçar, “Düzenli antrenman, uygun beslenme ve önleyici sıhhat yolları kullanılarak ömür uzunluğu alınacak tedbirlerle kas zayıflamasının önüne geçilebileceği üzere şahsa has tasarlanan yük idmanını içeren nizamlı fizikî aktivitenin yaşlı bireylerde kas gücünü ve fonksiyonunu artırdığı gösterilmiştir. Kâfi protein alımı kas kütlesini koruyamaya yardımcı olur, zira proteinler kas tamiri ve büyümesi için gereklidir. Ayrıyeten, bilhassa yaşlı bireylerin sıhhat denetimlerini tertipli bir biçimde yaptırmaları, kas sıhhatinin izlenmesi ve erken periyotta gerekli müdahalelerin yapılması son derece kıymetlidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Kaçar, günlük tüketilmesi gereken protein ölçüsünün uzunluk, kilo, yaş, cinsiyet ve günlük aktivite seviyesine bağlı olduğuna işaret ederek, bir yetişkinin günlük kilogram başına en az 0,8 gram protein tüketmesi gerektiğini bildirdi.
Protein dendiğinde birinci olarak akla kırmızı etin geldiğini de tabir eden Kaçar, şunları kaydetti:
“Bunun yerine daha sağlıklı besinler tercih edilmelidir. Örneğin, 90 gram somon, alabalık yahut mezgit 21 gram, 90 gram pişmiş hindi yahut tavuk 19 gram, 170 gram yoğurt 17 gram, yarım su bardağı beyaz peynir 14 gram, yarım su bardağı pişmiş fasulye 8 gram, 1 su bardağı süt 8 gram, 1 yumurta 6 gram, 35 gram badem 7 gram protein içermektedir. Proteinin yanı sıra elbette karbonhidrat ve yağ üzere başka besin kümelerinin, vitamin ve minerallerin de günlük muhtaçlıkları karşılayacak formda ve sağlıklı besin kümelerinden karşılanması sağlıklı bir hayatın vazgeçilmez ihtiyacıdır.”
|
İnci Taneleri’nin hocası Yılmaz Erdoğan, yeni dönemde da bayanları eğitmeye kararlı mı?
|
|
Günün öne çıkan haberleri |