Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Hem yetişkinler hem de çocuklar için önemli bir sıhhat tehdidi olan zatürre, akciğerde enfeksiyon sonucu gelişir. En yaygın belirtileri ortasında bitkinlik, ateş, nefes darlığı, şiddetli öksürük, balgam, burundan sarı-yeşil mukus gelmesi, süratli nefes alıp verme ve göğüs ağrısı yer alır. Zatürre, teşhis edilmesinin akabinde tedavisine süratli başlanması gereken bir sıhhat sorunu olarak kabul edilir. Yüzyıllardır varlığını sürdüren zatürre son günlerde yeni bir formuyla hayatlarımıza süratli bir giriş yaptı, üstelik bu sefer maksadında çocuklar var.
Dünyanın dört bir yanından bulaşıcı hastalık uzmanları, sıhhat yöneticilerini hastalığın yeni hadiselerine karşı ‘tetikte’ olmaya ve büyük bir salgını önlemek ismine halkı izole etmeye çağırdı. Dünyanın çeşitli bölgelerinde kendini gösteren ‘yürüyen zatürre’ için Japonya’da bu yıl yaklaşık 6 bin olay bildirildi, bilgiler geçen yıla nazaran 10 kattan fazla bir artış olduğunu gösteriyor. ABD’de 8 ila 18 aylık bebeklerde görülen ‘yürüyen zatürre’, mart ayından bu yana 7 kat arttı ve çocuklarda da 2 katına çıktı. Uzmanlar, yaşanan bu artışın İngiltere genelini de tehdit ettiğini ve bununla ilgili tedbir alınması gerektiğini söylüyor. Sırf Japonya, ABD, İngiltere değil dünyanın çeşitli bölgelerinde de görülen yürüyen zatürrenin Türkiye gelmesinin de mümkün olduğu düşünülüyor. Peki ebeveynler çocuklarını ‘yürüyen zatürre’den nasıl koruyabilir? Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu’ya sorduk.
SİNSİCE İLERLİYOR, KİMSE FARK ETMİYOR
Yürüyen zatürrenin öteki zatürre çeşitlerine nazaran başlangıç semptomlarının daha hafif olması hastalığın seyrini de bulaşı durumunu da etkiliyor. Yeni formuna ‘yürüyen’ denmesinin sebebi de insanların farkında olmadan yürürken bile bu hastalığı taşıyabilecek ve bulaştırabilecek olmalarından kaynaklanıyor.
Hastalığın belirtileri hafif olmasına karşın çocuklar üzere risk kümesinde olan bireylerde, beyin ödemine kadar varan, ömrü tehdit eden bir dizi komplikasyona yol açabilir.
Olası ve kitlesel bir salgının önlenmesi konusunda ihtarlarda bulunan uzmanlar ebeveynleri hem kendileri hem de çocuklarını daha âlâ gözlemlemeleri ve erken davranmaları konusuna dikkat çekiyor.
‘ŞİKAYETLERİN HAFİF OLMASI HASTALIK DA HAFİF DEMEK DEĞİL’
“Normal zatürreler çok önemli yükselen ateşler önemli halsizlik, kırgınlık durumlarıyla ortaya çıkıyor. Buna bağlı hastalar yatağa mahkum duruma geliyorlar” diyerek hususa başlayan Prof. Dr. Akkoyunlu, yürüyen zatürre tablosunda semptomların biraz daha hafif yani biraz daha gribal bir enfeksiyon üzere yahut biraz daha hırıltılı öksürükle giden lakin hastayı yatağa düşürmeyen bir hali olduğunun altını çizdi.
Yürüyen zatürrenin olağan zatürreden farkı olarak ayakta geçirildiğini söyleyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Bu katiyen hastalığın hafif bir formu manasına gelmesin. Şikayetlerin hafif olması ya da şikayetlerin hafif başlamış olması hastalığın hafif olduğu manasına gelmiyor, onu belirtmek gerekiyor” açıklamasında bulundu.
Peki yürüyen zatürrenin bilhassa çocuklarda daha sık görülmesini nasıl yorumlamalıyız? Prof. Dr. Akkoyunlu bu soruya şu cümlelerle açıklık getirdi:
“Özellikle Kovid-19 sonrasında geçtiğimiz 2 yıldan beri önemli bir formda artan mikroplazma pinomonileri var. Bu mikroplazma pinomonileri erişkinlerde, genç çocuklarda görülebilmekle birlikte daha küçük yaştaki çocuklarda biraz daha fazla görülüyor. Onlar içerisinde biraz daha fazla salgın yapıyor ve küçük yaştaki çocukları biraz daha fazla seçiyor diyebiliriz. Bu bakteri salgınının oluşturduğu zatürre enfeksiyonu bilhassa ABD, Japonya üzere bölgelerde çok daha ağır formda ortaya çıktı. İskandinavya’da ve İngiltere’de de artmaya başladığını, bir salgın haline gelmeye başladığını söyleyebiliriz. Alışılmış kimi hastalıklar çocukları, birtakım hastalıklar erişkinleri etkileyebiliyor. Fakat şunu söyleyebiliriz ki genel olarak tedavi edilebiliyor olması ve hastalığın semptomdan hafif olması yüz güldürücü bir şey. Lakin bilhassa savunma sistemi zayıf olan çok küçük yaştaki çocuklarda, savunma sistemi zafiyeti, ek hastalığı ve bakım eksikliği olan çocuklarda yahut ileri yaşlı olup da ek hastalığı ve bağışıklığı güçsüz olan bireylerde bu bakteri ve enfeksiyon ölümcül olabiliyor. Bazen beyin ödemine kadar gidebilen bir tabloya neden olabiliyor.”
‘TÜRKİYE’DE YOK LAKİN EMİNİM GELECEKTİR’
Hastalığın belirtileri ortasında hafif lakin uzayan öksürük, balgam, hafif bir halsizlik, 37-38 dereceye gelen ateş olduğunu ve bu belirtiler uzun sürerse doktora gitmek gerektiğine değinen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Bu durum şimdi Türkiye’de yok lakin eminim ki Türkiye’ye de gelecektir“ dedi.
Kış mevsimi dönemine girdiğimiz bu günlerde daha ön planda olan virüslerin influenzalar olduğunu ileten Prof. Dr. Akkoyunlu, “Bundan 2 ay evvel bir Kovid yoğunluğu kelam konusuydu. Şu anda Kovid biraz daha azalmış durumda” tabirlerini kullandı. Uzman isim, şayet çocuğunuzdaki semptomlar 2-3 gün içerisinde geçmezse, öksürük var ve balgam çıkıyorsa, balgam sarı ve yeşil renkte oluyorsa yahut nefes darlığı meydana geliyorsa muhakkak bir hekimden yardım almak gerektiğinin altını çizdi.
Dünyanın çeşitli bölgelerinde kendini gösteren yürüyen zatürreyi bir tabip olarak pahalandıran Prof. Dr. Akkoyunlu sözlerini şöyle noktaladı:
“ABD’de başlayan, İngiltere ve Japonya’da tesirleri görülen mikroplizma salgının bilhassa öncelikli olarak kuzey yarımkürede, Avrupa kıtasında ve tahminen de Asya’ya yayılması bekleniyor. Bu cins salgınlar aşikâr periyotlarda olabiliyor. Bilhassa kış mevsiminde insanların toplu halde bulunmasından kaynaklanan salgınlardır bunlar. Ülkemiz için de bugünlerde bir influenza salgınının başlangıcında olduğumuzu söyleyebiliriz. Bilhassa Kuzey Yarımküre’yi çok önemli bir biçimde etkiliyor. Daha çok küçük çocukların bağışıklığını artıracak ve onları koruyacak destekleyici ek önlemler almak gerekiyor. Mesela uykularının, beslenmesinin nizamlı olmasını, soğuk ve sıcağı çok maruzetli olmamasını sağlama konusunda dikkatli olmalıyız.”